ผีตาโขน งานเทศกาลที่ยิ่งใหญ่ของจังหวัดเลย

เทศกาล ผีตาโขน ถือเป็นอีกหนึ่งงานที่ยิ่งใหญ่ของอำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย ถือเป็นส่วนหนึ่งในงานบุญประเพณีใหญ่ หรือที่เรียกว่า “งานบุญหลวง” เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า “บุญผะเหวด” เป็นประเพณีที่เป็นเอกลักษณ์และมีชื่อเสียงของจังหวัดเลย จัดขึ้นในเดือนกรกฎาคมของทุกปี แต่ละปีจะมีประชาชนและนักท่องเที่ยวแห่ร่วมงานเป็นจำนวนมาก ในงานจะมีขบวนแห่ที่สร้างสีสันความสนุกสนานให้กับผู้ที่มาร่วมงาน ลวดลายของ ผีตาโขน สวยงามและเป็นเอกลักษณ์ แสดงการละเล่นเต้นรำในขบวนแห่ยาวไปตามท้องถนน สร้างความตื่นตาตื่นใจให้กับนักท่องเที่ยวได้เป็นอย่างมาก 

ผีตาโขน ประเพณีที่มีมาอย่างยาวนาน

ประเพณีแห่ ผีตาโขน เป็นส่วนหนึ่งในงานบุญประเพณีใหญ่ของอำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย ผีตาโขน การละเล่นที่ถือเป็นประเพณี จัดขึ้นในเดือนกรกฎาคมของทุกปี เป็นประเพณีที่เกี่ยวโยงกับงานบุญพระเวสหรือเทสน์มหาชาติประจำปีกับพระธาตุศรีสองรัก ปูชนียสถานสำคัญของชาวด่านซ้าย กล่าวกันว่า การแห่ ผีตาโขน เป็นประเพณีที่มีมาอย่างยาวนาน เกิดขึ้นเมื่อครั้งที่พระเวสสันดรและนางมัทรีเดินทางออกจากป่ากลับสู่เมือง บรรดาผีป่าหลายตน รวมถึงสัตว์นานาชนิด อาลัยรัก จึงพากันแห่แหนแฝงตัวตนมากับชาวบ้าน เพื่อมาส่งทั้งสองพระองค์กลับเมือง จึงมีชื่อเรียกว่า “ผีตามคน” หรือ “ผีตาขน” จนกลายมาเป็น “ผีตาโขน” อย่างในปัจจุบัน

ผีตาโขน ในขบวนแห่จะแบ่งเป็น 2 ชนิด คือ

ผีตาโขน เล็ก เป็นการละเล่นของเด็ก ไม่ว่าจะเป็นเด็กเล็ก เด็กวัยรุ่น ทั้งผู้หญิงและผู้ชาย มีสิทธิ์เข้าร่วมสนุกได้ทุกคน แต่ผู้หญิงจะไม่ค่อยเข้าร่วม เพราะเป็นการเล่นที่ค่อนข้างผาดโผนและใช้พละกำลังค่อนข้างมาก

ผีตาโขน ใหญ่ จะทำเป็นหุ่นรูปผี ทำจากไม้ไผ่สาน ขนาดใหญ่กว่าคนธรรมดาประมาณ 2 เท่า ประดับตกแต่งรูปร่างหน้าตาด้วยเศษวัสดุ ที่สามารถหาได้ง่ายในท้องถิ่น เวลาแห่ คนเล่นจะต้องเข้าไปอยู่ข้างในตัวหุ่น ซึ่งแต่ละปีจะทำ ผีตาโขน ใหญ่เพียง 2 ตัวเท่านั้น คือ ชาย 1 ตัว หญิง 1 ตัว สังเกตุจากเครื่องเพศที่ปรากฏชัดเจนบนตัวหุ่น ผู้มีหน้าที่ทำจะมีเฉพาะกลุ่มเท่านั้น เพราะการทำต้องได้รับอนุญาตจากผีหรือเจ้าก่อน หากไม่มีสิทธิ์ก็ไม่สามารถทำได้ หากได้รับอนุญาตแล้วต้องทำทุกปีหรือทำติดต่อกันอย่างน้อย 3 ปี ผู้เข้าร่วมในพิธีนี้จะแต่งกลายคล้ายผีและปีศาจ สวมหน้ากากขนาดใหญ่ ซึ่ง ผีตาโขน ทำจากกาบมะพร้าวแกะสลัก สวมศีรษะด้วยกระติ๊บข้าวเหนียว ในขบวนแห่จะร้องรำทำเพลงอย่างสนุกสนาน 

เนื่องจากประเพณี ผีตาโขน เป็นงานบุญใหญ่ ที่เรียกกันว่างานบุญหลวง จัดขึ้นที่วัดโฑนชัย อ.ด่านซ้าย จ.เลย โดยงานบุญหลวง มีการละเล่น ผีตาโขน การเทศน์มหาชาติ และมีการทำบุญพระธาตุศรีสองรัก รวมถึงงานบุญต่างๆเข้ามาผสมผสานกัน จึงมีการจัดงานขึ้น 3 วัน โดยวันแรกจะเริ่มพิธีตั้งแต่เช้าตรู่ คณะแสนหรือขบวนข้าทาสบริวารของเจ้าพ่อกวนจะนำอุปกรณ์ มีด ดาบ หอก ฉัตร พานดอกไม้ ธูปเทียน ขันห้าขันแปด (พานดอกไม้ 5 คู่ หรือ 8 คู่) ถือเดินนำนำขบวนไปที่ริมแม่น้ำหมัน เพื่อนิมนต์อุปคุตต์ พระผู้มีฤทธานุภาพและมักเนรมิตกายอยู่ในมหาสมุทร เพื่อป้องกันภัยอันตราย และเพื่อให้เกิดความสุขสวัสดี เมื่อถึงริมแม่น้ำหมันแล้วผู้อันเชิญต้องกล่าวคาถาและให้อีกคนลงไปในน้ำ งมก้อนหินใต้น้ำขึ้นมาแล้วถามว่า “ใช่พระอุปคุตต์หรือไม่” ผู้ที่ยืนอยู่บนฝั่งก็จะตอบว่า “ไม่ใช่” งมก้อนหินไปจนถึงก้อนที่สาม ให้ผู้ที่ยืนอยู่บนฝั่งตอบว่า “ใช่ นั่นแหละพระอุปคุตต์ที่แท้จริง” เมื่อได้พระอุปคุตต์มาแล้ว ก็นำพาน แล้วนำขบวนกลับที่หอพระอุปคุตต์ ทำการทักขินาวัฏ 3 รอบ มีการยิงปืนและจุดประทัด ซึ่งเวลานั้นบรรดาผีตาโขนที่นอนหลับหรืออยู่ตามที่ต่างๆก็จะมาร่วมขบวนด้วยความยินดีปรีดา เต้นรำ เข้ากับจังหวะเสียงหมากกระแร่ง ซึ่งเป็นกระดิ่งผูกคอวัว ต่อด้วยวันที่สอง เป็นพิธีแห่พระเวส ในขบวนประกอบด้วยพระพุทธรูป 1 องค์ พระสงฆ์ 4 รูป นั่งบนแคร่หาม ตามด้วย เจ้าพ่อกวน นั่งอยู่บนกระบอกบั้งไฟ ท้ายขบวนเป็นเจ้าแม่นางเทียมกับบริวาร เหล่าผีตาโขนจะเดินตามเสด็จไปรอบเมือง ก่อนตะวันตกดิน สำหรับคนที่เล่นเป็นผีตาโขนใหญ่ ต้องถอดเครื่องแต่งกายออกให้หมดและนำไปทิ้งในแม่น้ำหมัน ห้ามนำเข้าบ้านโดยเด็ดขาด ถือเป็นการทิ้งความทุกข์ยากและสิ่งเลวร้ายไป ส่วนในวันที่สามจะเป็นการรวมเอางานบุญประเพณีประจำเดือนต่างๆของปีมารวมกันจัดในงานบุญหลวง โดยประชาชนจะมานั่งฟังเทศน์มหาชาติ 13 กัณฑ์ ที่วัดโพนชัย เพื่อเป็นการสร้างกุศลและเปน็นมงคลแก่ชีวิต

ผีตาโขน ประเพณีอันงดงามที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์

ผีตาโขน เป็นประเพณีที่มีมาอย่างยาวนาน มีประวัติความเป็นมาอันงดงาม ที่เล่าขานกันรุ่นสู่รุ่น ถือเป็นสิ่งที่มีความสำคัญต่อจิตใจเลยเป็นอย่างมาก และยังเป็นประเพณีที่มีชื่อเสียง สามารถเรียกนักท่องเที่ยวให้กับจังหวัดได้ หากใครได้มีโอกาสไดไปท่องเที่ยวในจังหวัดเลยต้องห้ามพลาดที่จะไปชมประเพณี ผีตาโขน เพราะนอกจากจะเป็นการกระตุ้นเศรษฐกิจการท่องเที่ยวแล้ว ยังเป็นการอนุรักษ์ประเพณีอันงดงามของไทยอีกด้วย

 

 

 

 

 

สนับสนุนโดย : 

https://ufaball.bet เรามีบริการทั้ง แทงบอลออนไลน์ หรือ คาสิโนออนไลน์ ไว้บริการเต็มรูปแบบครบวงใจในที่นี้ที่เดียว สมัครเปิดยูสเซอร์ ขั้นต่ำ 100บาท เพื่อทำการยืนยันตน สามารถทำได้ผ่านไลน์แอดที่หน้าเว็บไซต์ได้ตลอด 24ชั่วโมง